Wat zijn de meest voorkomende problemen die patiënten ondervinden wanneer ze na de behandeling weer aan het werk gaan?
Magali Mertens de Wilmars (1): “De patiënt maakt zich vaak veel zorgen en is bang. Bang om de taken niet meer aan te kunnen. Bang om teleur te stellen. Bang om verantwoordelijkheden te verliezen als hij te veel over zijn problemen vertelt.

In remissie zijn betekent immers niet dat je klaar bent met kanker! Bepaalde bijwerkingen kunnen weken, maanden of zelfs jaren na het einde van de behandeling aanhouden of optreden: vermoeidheid, geheugenverlies enz.”

Wat zijn de meest voorkomende vragen van werkgevers?
"Allereerst wil ik benadrukken dat de meeste werkgevers en managers van goede wil zijn. Ze weten gewoon niet wat ze moeten doen of hoe ze het moeten doen! Communicatie is cruciaal. Werkgevers en managers vragen zich af wat ze mogen vragen zonder inbreuk te plegen op het recht op privacy van de werknemer (2). Zelfs met veel goede wil is er vaak sprake van onbegrip en misverstanden aan beide kanten.”

Welk advies hebt u zoal voor werkgevers of managers die te maken hebben met een werknemer die terugkeert na een kankerdiagnose?
"Eerst en vooral, (her)begin zo snel mogelijk te praten. Vraag de werknemer wat hij nodig heeft. Afhankelijk van de situatie kun je verschillende regelingen voorstellen. Bijvoorbeeld, een meer ergonomische werkplek, de bedrijfsarts op de hoogte brengen, de arbeidstijd en/of -uren aanpassen, telewerken, herdefiniëren en/of herverdelen van opdrachten en taken enz.
Stel je vervolgens welwillend op. Net als hun werkgevers, zijn de meeste werknemers die weer aan de slag gaan, gemotiveerd. Ze willen weer aan het werk, na de ziekte willen ze terug naar een normaal leven ... Door te zeggen: “We zijn er voor jou” of “Neem je tijd”, neem je veel druk en stress weg bij deze mensen.”

U hebt het zelf ook meegemaakt …
“Inderdaad. In 2011 kreeg ik kanker. Ik was 30 en ik was communicatiemanager van een verenigingsverband. Toen ik weer aan het werk ging, had ik niet verwacht dat het zo moeilijk zou zijn. Ik was erg moe, leed aan geheugenverlies en had concentratieproblemen. Het leek wel of ik achterlijk was geworden! Door met andere patiënten te praten, realiseerde ik me dat ik niet de enige was. In 2014 heb ik me dan professioneel geheroriënteerd en ben ik coach geworden.  Ik heb ‘Work&Cancer’ opgericht om het bewustzijn rond dit soort problemen te vergroten en opleidingen en ondersteuning te bieden: aan patiënten natuurlijk, maar ook aan mantelzorgers en bedrijven."

Welke services biedt Work&Cancer momenteel aan?
“Wij hebben verschillende missies:

• Individuele coaching om de werknemer of naaste verzorger te helpen zijn professionele situatie, wensen, projecten en waarden te evalueren.
• Contactgroepen tussen werknemers: de sector doet er niet toe, de problemen zijn meestal overal dezelfde!
• Informatie verstrekken: we beantwoorden specifieke vragen die we per e-mail of telefonisch ontvangen.
• Bewustmakingsrondes en ingrepen op maat in bedrijven: we willen werkgevers helpen om de terugkeer naar het werk zo efficiënt mogelijk te organiseren.

Het ideaal is om een beleid van terugkeer naar het werk op te bouwen nog voordat de situatie concreet wordt. Bovendien werken we aan de creatie van een online tool die bedrijven ter beschikking kunnen stellen van hun werknemers.”

Hoe verloopt het voor zelfstandigen?
“Zelfstandigen moeten op eigen houtje weer aan het werk na hun ziekte. Voor het stelsel van arbeid in loondienst bestaan er een aantal mechanismen, maar die zijn moeilijk in te voeren in het stelsel van de zelfstandigen. Het ligt bovendien erg moeilijk voor hen om hun klanten te vertellen wat hen overkomt, omdat ze bang zijn om ze te verliezen. Communiceren met klanten komt systematisch aan bod in de coaching die wij hen aanbieden. We streven naar een proces van empowerment: de werkende helpen om de controle over zijn leven terug te krijgen. Want, ja, er is leven na kanker!”

***Voetnoten***

• Auteur van “Réintégrer la vie active après un cancer”, dat op 24 september 2019 bij uitgeverij Jouvence verschijnt.
• Ter herinnering, de gezondheid van een persoon behoort tot de privésfeer. Een werknemer is niet verplicht om zijn medische informatie (inclusief diagnose) te delen met zijn werkgever, collega's of klanten.